En faydalı 7 baharat; Baharatlar binlerce yıldır hem gıda olarak hem de rahatsızlıkların tedavisinde ve hafifletilmesinde kullanılmıştır. Yemeklere verdiği lezzet, özel tat ve aromanın yanı sıra insanlığa şifa da dağıtmışlardır. Öyle ki eski tarihlerde bir baharat tohumu, bir altınla eş değerdeydi.
Evet, bazı baharatlar hala altın değerinde ve bu yazıda çok değerli ve en faydalı 7 baharat çeşidinin faydaları anlatılacak. Ayrıca “Hangi baharat nasıl tüketilir, tüketirken nelere dikkat edilir?” soruları da yazıda cevap buluyor.
Şifalı bitkilerin bazen yaprağı bazen kökü bazen de gövde veya kabukları baharat olarak kullanılır. Örneğin; zencefil ve zerdeçal kök kısmı, karabiber ve sumak meyve kısmı, karanfil tomurcuk kısmı, çörekotu ve susam tohumu, nane yaprak kısmı, tarçın ise kabuk kısmı kullanılarak tüketilecek hale getirilir.
Her mevsim bitkinin kendisine ulaşmak zor olduğundan, taze bitkiler baharat haline getirilir, bu sayede baharatları dört mevsim kullanabiliriz.
Baharatların faydaları arasında en önemlileri, antioksidan özelliğinin yüksek oluşu ve mikrop öldürücü maddeleri içinde barındırması denilebilir. Günümüzde inatçı virüs ve bakterilerin çoğalması, kanserin artması baharatlara olan ilgiyi arttırıyor.
Bu seçtiğim en faydalı 7 baharat da doğal antimikrobiyal maddeleri bünyesinde barındırır. Vücuda yerleşen bakterilerin yüzeye tutunmasını, koloni oluşturmasını ve çoğalmasını engeller, zararlı maddeleri izole eder.
Baharatların faydalarının artması için baharatların karışım halinde kullanılması da çok önemlidir. Bu mucize karışımlar vücuttaki etkisini arttırıyor ve mikroplarla daha hızlı savaşıyor. Örneğin; zerdeçal ile karabiber karışımının vücuda etkisi teker teker kullanımdan iki kat daha etkili. (Turmeric and black papper) Bu yüzden birbiriyle uyumlu olan baharatların karıştırılarak aynı anda tüketilmesi de sağlık açısından çok faydalıdır. Baharatlar diyet içilen yapılan menülere de katılırsa etkisini artırmaktadır.
Baharatların Faydaları Nelerdir?
Her baharatın kendine özgü bir etki alanı, gücü ve kapasitesi var. Burada en faydalı 7 baharat seçiminde antioksidan etkisi yüksek, bağışıklığı güçlendiren ve vücuda zindelik vererek güzelleştiren, gençleştiren, hücreleri yenileyen baharat çeşitleri listeye alındı.
Bu yazıda, “Bağışıklık sistemini güçlendiren baharat hangisi, kilo verme sürecine destek veren diyette kullanabileceğimiz baharatlar hangileri, afrodizyak etkisi yapıp libido besleyen baharatlar nelerdir?” gibi pek soruya cevap bulabileceksiniz.
Bazı bitkiler sadece baharat olarak değil de bitkisel çay olarak da tüketilebiliyor. Bu konuda daha önce yazdığım bitkisel çay ve tüketimi yazımı okuyabilirsiniz. En sevdiğim bitkisel çayları da orada belirtmiştim. Şimdi de yine “Sev-en-7” köşemde yazdığım yazıların özelliği olarak en faydalı 7 baharat ve faydaları sizlerle olacak. Benim seçimim sırasıyla Zerdeçal – Zencefil – Karanfil – Tarçın – Kekik – Nane – Sumak olacak.
İlginizi Çekebilir: Mucize Karışım: Zerdeçal-Karabiber-Zeytinyağı Neye Yarar?
En Faydalı 7 Baharat ve Faydaları
Baharatların faydaları aslında herkesçe biliniyor ve belki de herkesin mutfağında baharat şişeleri ağzına kadar doludur. Burada; hangi baharat nerede kullanılır hangi hastalığa iyi gelir nasıl tüketilir ve tüketim sıklığı nasıl olmalıdır sorularının cevabı önemli.
Yani bir baharatı düzenli tüketmek ile sadece yemek zamanı kullanmak aynı şey değil. O yüzden şimdi faydalarını okuyacağınız bu baharatları hayatın içine serpiştirin, özelliğine ve etki alanına göre belli bir düzen içinde tüketmeye gayret edin.
1. Zerdeçal
En faydalı 7 baharat arasında zerdeçal ilk sırayı alıyor. Zerdeçal, sarı çiçekleri olan bir bitki olmasına rağmen asıl kullanılan kısım bitkinin yumrulu kökü. Kökü kurutularak kullanılabildiği gibi toz baharat haline de getiriliyor. Hint safranı da denen zerdeçalın rengi ve tadı çok keskin. Yemeklere katıldığında ölçüsünü ayarlayamazsanız hem rengini hem tadını değiştirebilir.
Zerdeçalın Faydaları Nelerdir?
- Zerdeçal, anti kanser ve anti tümör özelliğiyle ön planda. Tüm kanser türlerine karşı vücudu koruyucu özelliği var.
- Safra kesesinde taş oluşumunu önler.
- Beyin sağlığını destekler, alzheimer hastalığı için kullanılır.
- Kan basıncını düzenler, kalp ve tansiyon rahatsızlıklarına iyi gelir.
- Antioksidan ve antimikrobiyel olan zerdeçal, karaciğer hasarlarını önler.
- Diyette tüketilebilir çünkü detoks etkisi göstererek toksinlerden arındırır.
Zerdeçal Nasıl Tüketilir?
- Renginden dolayı çorba ve salçalı sulu yemeklere az miktarda kullanmak uygundur.
- Pilav olarak bulgur pilavına yakışıyor. Makarnaya atılabilir.
- Yumurta veya et yemeklerinde kullanılabilir.
- Keklerin içine atılabilir.
- Mucize karışım olan zerdeçal-karabiber-zeytinyağı üçlüsü olarak tüketin, kanserli hücre oluşumunu engellediğine dair bilimsel araştırmalar bulunmaktadır.
Zerdeçal Tüketiminde Nelere Dikkat Edilmelidir?
- Hamilelerin kullanması tavsiye edilmez.
- Kan sulandırıcı maddeler barındırdığından ameliyat sonrası tüketilmez.
- Kan sulandırıcı benzer tipteki zencefil gibi bitkilerle aynı anda tüketilmez.
2. Zencefil
Zencefil, en faydalı 7 baharat listemizin 2. sırasında yer alıyor. Zencefil; toz, taze ve kuru kök olmak üzere üç şekilde de tüketilebilir. Sıcak bölgelerde yetişen zencefilin kökü kurutulur ve sonra toz haline getirilerek baharatı elde edilir.
Aslında en güzeli taze zencefildir, hoş kokusu ve aromasıyla katıldığı her şeye lezzet verir hem de daha etkilidir lakin uzun süre saklanamadığından dolayı genellikle kurutulmuş kökleri ya da toz şeklindeki baharat hali tercih edilmektedir.
Zencefilin Faydaları Nelerdir?
- Soğuk algınlığında, gribal enfeksiyonlarda, öksürük için tüketilirse vücut kırgınlığını giderir, zindelik verir.
- İltihap giderici özelliğiyle kas ağrılarını, romatizmal ağrıları, adet dönemi ağrılarını azaltır.
- Bağışıklık sistemini güçlendirir, bu yüzden hasta olmadan önce de tüketmek çok faydalıdır.
- Kanser hücrelerine ve tümöre karşı etkilidir.
- Mide bulantısını çok hızlı kesmesiyle ünlüdür.
- İçeriğinde bulunan çinko sayesinde enerjiyi arttırır, afrodizyak etkisi vardır, cinsel sağlığa destek verir.
- Diyet ve zayıflama sürecine destek verir, detoks sularına mutlaka eklenmelidir.
Zencefil Nasıl Tüketilir?
- Zencefil çayı bal ile karıştırılıp içilir ya da bitkisel çay karışımlarına dahil edilebilir.
- Meyve dilimlerinin üzerine serpilebilir.
- Yoğurt ile karıştırılabilir.
- Detoks suyunun içine atılabilir.
- Çorbaya, kuru fasulyeye, patates yemeğine, pilavlara atılabilir, dolmaların içine konulabilir.
Nelere Dikkat Edilmelidir?
- Şeker ilaçları kullananlar dikkat etmeli. Hamileler günlük 15 gr üzerine çıkmamalıdır.
- Safra taşı sorunu yaşayanların tüketmesi önerilmez.
3. Karanfil
Karanfil en faydalı 7 baharat listemizin ilk üçünde yer almayı başarıyor. Dört mevsim yeşil kalan karanfil ağacı çiçeğinin tomurcukları toplanıp, ya karanfil tozu haline getirilir ya da saplı tomurcuk haliyle kullanılır. Farklı aroması sebebiyle komposto ve şerbet tarzı içeceklere lezzet katar.
Genellikle ağız kokusunu gidermede, diş ve diş eti ağrılarında ağzımızda tutarak lokal anestezi etkisi göstermede tercih edilen bir baharattır.
Karanfilin Faydaları Nelerdir?
- Antibakteriyel özelliği sayesinde bakteri ve virüslerin neden olduğu ağız içi yaralar, aft oluşumu ve boğazların tahriş olması gibi durumlarda kullanılır.
- Diş ve diş eti rahatsızlıklarında konulan bölgeyi uyuşturarak rahatlama sağlar.
- Bağışıklık sistemini güçlendirir, soğuk algınlıklarında vücudun hızlı toparlanmasını sağlar.
- Gaz giderici özelliği vardır, şişkinliği önler.
- Soğan sarımsak tüketildikten sonra kullanılırsa ağız kokusunu giderir.
- Cinsel hayatı canlandırır, hormonlara olumlu etkisi vardır.
- Mide bulantısını hafifletir.
Karanfil Nasıl Tüketilir?
- Karanfili direkt olarak ağza atıp, içinde gezdirilebilir, çiğnenebilir.
- Karanfil çayı olarak tüketilebilir.
- Suya atıp bekletilebilir, çaya atılabilir.
- Aşure gibi bazı tatlıların içine atılabilir.
- Komposto, hoşaf ve şerbetlere katılabilir.
Karanfil Tüketiminde Nelere Dikkat Edilmelidir?
- Karanfilin içinde kan inceltici maddeler olduğundan aspirin benzeri ilaçlarla aynı anda tüketilmemeli.
- Bazen alerji yapabiliyor, alerji yaptığını farkederseniz tüketimini durdurun.
4. Tarçın
En faydalı 7 baharat arasında 4. sırayı tarçın alıyor. Tropik ülkelerde yetişen tarçın, kabuk ve toz haliyle tüketilmektedir. Tatlılara çok yakışan tarçın, meyvelere de eklendiğinde tatlı görevi görür ve zayıflama diyetlerinde şeker kullanılmasını engelleyerek diyete çok büyük destek verir.
Tarçının Faydaları Nelerdir?
- Antioksidan antiseptik ve antimikrobiyel özellikleri ile tam bir mikropsavardır.
- Kan şekerini dengeler, diyabet hastaları için çok değerli bir baharattır.
- Lifli bir baharat olan tarçın sindirimi kolaylaştırır, bağırsak hareketlerini düzenler, metabolizma hızlandırır, bu yönüyle diyetlerin de vazgeçilmezidir.
- Kolesterolü dengeler.
- Yorgunluğu giderir.
- Gaz ve şişkinlik durumlarında da tüketilebilir.
Tarçın Nasıl Tüketilir?
- Sabahları sütün içine, diğer öğünlerde yoğurdun içine konulabilir.
- Soğuk algınlıklarında tarçın çayı olarak tüketilebilir.
- Sütlü tatlıların içine veya üzerine konulabilir.
- Detoks sularının içine kabuk tarçın olarak konulabilir.
Tarçın Tüketiminde Dikkat Edilecekler Nelerdir?
- Tarçın, diyabet hastalarının kullandığı bazı ilaçlarla etkileşim yapabiliyor, doktora sorulmalı.
- Hamileler dikkatli kullanmalı.
- Alerjik tepkimeler meydana geldiğinde tüketimi bırakılmalıdır.
5. Kekik
Kekik en faydalı 7 baharat arasında 5. sıradaki baharat çeşidimiz. Daha çok Akdeniz bölgesinde yetişen kekiğin onlarca çeşidi bulunmaktadır. Taze kekik olarak da kullanılabileceği gibi kurutularak baharat haline getirilerek de kullanılır.
Kendine has kokusu ızgara etlere kebaplara ayrı bir lezzet katar. Kekiğin içinde bulunan timol ve karkavol yaşlanma karşıtı maddeler olup, enerji vererek modu yükseltir.
Kekiğin Faydaları Nelerdir?
- Güçlü bir antioksidan olup, antimikrobik özelliklere sahiptir, virüs ve mikroplardan korur.
- Kış aylarında artan enfeksiyonlara karşı tüketilmesi çok faydalıdır.
- Bağışıklık sistemini güçlendirir, kronik rahatsızlıklara karşı koruyucudur.
- Serbest radikallerin oluşmasını engeller, kanserden korur.
- Kan şekerini düşürür.
- Hazmı kolaylaştırır.
- Akciğer rahatsızlıkları, bronşit için tüketilir.
Kekik Nasıl Tüketilir?
- Her türlü ızgara et, tavuk, balık yemeklerinde kullanılabilir.
- Domatesli sosların içine atılabilir.
- Kekik çayı yapılabilir.
- Fırında kabak tarifimizde kekik harika bir lezzet veriyor.
6. Nane
Nane, en faydalı 7 baharat sıralamasına 6. sıradan giriyor. Itırlı küçük bir bitki olan nane, taze olarak veya kurutulmuş baharat halinde tüketilebilir. Türk mutfağında yoğun olarak kullanılan nane, farklı koku ve aromasıyla yemek ve salatalara ayrı bir lezzet katar.
Tabi keskin kokusu nedeniyle beğenmeyenler de çıkabiliyor. Baharat olarak kokusunu beğenmeyenler ıhlamur kaynatıp içine taze nane yaprağı atarak ya da nane limon kaynatarak kokuyu baskılayabilir, bu şekilde şifa olarak tüketebilirler.
Nanenin Faydaları Nelerdir?
- Nane mideye çok iyi gelir, mide kramplarına iyi gelir, mide bulantısını keser, hazımsızlığı giderir, gazı azaltır.
- Soğuk algınlığı ve öksürük için limonla beraber çayı içilebilir.
- Ağız sağlığı için de çok faydalıdır, ağız kokusunu giderir. Nane suyuyla yapılan gargara hem nefes için hem boğazlar için şifadır.
- Nane stresi azaltır, ferahlatır.
- Yorgunluk ve baş ağrısında kurtarır.
- Zayıflama sürecine destek verir, detoks sularının içine eklenmelidir.
Nane Nasıl Tüketilir?
- Yemeklere, çorbalara, salatalara, makarnalara katılabilir.
- Nane limon çayı yapılabilir. Başka bitki çayları içine nane katılabilir.
- Nane suyu yapılarak gargarada kullanılır.
- Diyette detoks suyunun içine nane yaprağı konulur.
Nane Tüketiminde Dikkat Edilecekler:
- Safra taşı bulunanların, reflü şikayeti bulunanların tüketmemesi gerekir.
- Nane çayı günde 1 bardaktan fazla tüketilmemelidir.
7. Sumak
Sumak, en faydalı 7 baharat sıralamasında 7. sırada yer alsa da burada geçmeyen onlarca baharattan çok çok etkilidir. Tropikal bir bitki olan sumak bitkisinin minik taneleri dövülerek baharat haline getirilir. Kırımızı – mor karışımı bir rengi olup tadı da mayhoştur.
Limon ve nar ekşisi kıvamında denilebilir. Ortadoğu’da Asya’da ve Akdeniz mutfağında çokça kullanılan bir baharattır. Sumak soğanlı salataların vazgeçilmezi, lahmacun ve kebapların vazgeçilmezleri arasındadır.
Sumağın Faydaları Nelerdir?
- Solunum problemlerinde, boğaz enfeksiyonlarında tüketilmesi çok faydalıdır. Ateşi keser.
- Güçlü bir antioksidan olduğundan virüs ve mikroplara karşı koruyucudur.
- Anne sütünü arttırır.
- Bağırsak sorunlarına ve ishale iyi gelir.
- Kan şekerini düşürür.
- C vitamini yönüyle zengin olan sumak bağışıklık sistemini kuvvetlendirir.
- Hipertansiyon tedavisinde tüketilmesi tavsiye edilir.
- Sumak suyu, ağız içi yaralara ve nefesin iyi kokmasına destek olur.
Sumak Nasıl Tüketilir?
- Özellikle, salata, çorba ve yemeklerin içine atılabilir.
- Tantuni gibi kebapların yanına soğanlı maydanozlu sumaklı salatalar yapılabilir.
- Sumak çayı yapılabilir.
İlginizi Çekebilir: Sumak Çayı Nasıl Yapılır Nasıl Tüketilir?
Sumak Tüketiminde Dikkat Edilecekler:
- Sumak gün içinde çok fazla tüketilmemeli, sumak çayı da günde bir bardağı geçmemelidir.
- Kronik rahatsızlıkları bulunanlar doktora danışmalıdırlar.
Alternatif tıbbın vazgeçilmezi olan baharatlar, dengeli ve düzenli tüketildiğinde vücudun en büyük destekçisi olacaktır. Her baharatın kendine has bir etki gücü olduğundan, bir uzmandan da destek alarak uygulanmalı çünkü ne kadar tüketileceğine dair oranların iyi bilinmesi gerekmektedir. Aşağıdaki videoda değişik baharatlar ve faydalarına dair birçok detay yakalayabilirsiniz.
Bu yazıdaki en faydalı 7 baharat içinden bazıları mutfağınızda yoksa almanızı tavsiye ederim, varsa da iyi muhafaza edin, raf ömrünü uzun tutmaya gayret edin. Baharatlardan tam verim almak için, bulunduğu yerin kuru ve serin olmasını, ışık almamasını, havayla pek temas etmemesini sağlayın.
Afiyet ve şifa ile…
Baharatların çok yakıştığı çorbalar var. Daha önce yazmış olduğum “Az Kalorili Çorba Çeşitleri ve Harika 7 Tarif” adlı yazıma da bakmanızı öneririm.
Buradaki baharatlardan sumak dışında hepsini tüketiyorum, çok faydalıymış ona da şans vereceğim.
Baharatlar hayatımızın bir parçası. Evet sumağın değeri, pandemi döneminde daha da arttı, şansı hakediyor.