Sınavlarda Dikkat Hatalarını Önlemek için Yapılacak 20 Şey

Denemelerde veya sınavlarda dikkat hatalarını önlemek için neler yapılabileceğine dair çok önemli 20 maddeyi sizler için hazırladım. Bunların 10 tanesi sınavdan önceki hazırlıkları kapsıyor, diğer 10 madde ise sınav anında dikkat edilmesi gerekenler şeklinde.

Evet, sınavlarda dikkat hatasından kaynaklı birçok istenmeyen yanlışlar yapılıyor. Dikkat eksikliği ya da dikkat dağınıklığı nedeniyle odaklanma sorunları yaşandığı için hiç beklenmeyen bu hatalar, olumsuz sonuçlar alınmasına sebep oluyor.

Sınavda çok basit sorular kaçırılabiliyor ve sonra da “Ben bunu nasıl görmemişim.” deniyor. Genellikle hatalar; sonucundan çok emin olduğu için kontrol etme gereği duymama, “Bu konuda çok iyiyim” rahatlığıyla dikkatini ayrıntılara vermeme, daha önce hep aynı kalıp soru çözdüğünden o soruyu da onlara benzetip üstünkörü bir okumayla soruyu çözmeye kalkma, hızlı olmaya çalışırken zamanı yönetemeyip soruya olan hakimiyeti kaybetme gibi sebeplerden kaynaklanıyor.

Dikkatsizlik sonucu kaçırılan sorular, bilgi eksikliğinden dolayı yapılamayan sorulardan daha fazla üzüyor. Bu yüzden bir daha aynı hataları yapmamak ve sınavlarda dikkat hatalarını önlemek için yapılacakları planlamak çok önemli.

Sınavlarda istediğimiz sonucu almanın yolu, soruları çözerken sınav stresini en aza indirmek, sınav için belli bir motivasyonun ve odaklanmanın olmasını sağlamak ve yoğunlaşıp dikkati toparlamaktır.

İlginizi Çekebilir: Dikkat Dağınıklığı İçin Kalıcı Çözüm Önerileri

Bu sorular da kaçar mıydı dememek ve sınavda dikkat hatası yapmamak için sınavda dikkatsizlik nedenleri iyi bilinip onlara uygun çözümler üretilmeli ve sınavlarda dikkat toplama yöntemleri uygulanmalıdır.

Sınavda bildiğim soruları yanlış yapıyorum diyorsan,

kaçırdığım sorular genelde basit sorular ve benim dikkatsizliğimden kaynaklanıyor diyorsan,

sınavlarda stres ve odaklanma sorunu yaşıyorum, çabuk dikkatim dağılıyor diyorsan

bu yazı tam da aradığın yazı, başarılı olmak için hadi hemen buradaki yöntem ve teknikleri incele ve uygulamaya başla.

Sınavlarda Dikkat Hatalarını Önlemek için Neler Yapılmalı?

Dikkat hatası sonucu en kolay soruları kaçırmayı kimse istemez. Sınavlarda yapılan dikkat hataları genelde aynı nedenlerden kaynaklandığı için bunları bilip eksiklerimizi tamamlamalıyız. Sınavlarda dikkat hatalarını önlemek için  daha akılda kalıcı olması için sınav öncesi ve sınav anında diye 2’ye ayırdım.

Sadece sınav esnasında ne kadar dikkatli olmaya çalışsan da sınav öncesi bazı sorunların varsa bunlar sınavda dikkatini dağıtmaya yetecektir. O yüzden ön hazırlıkları tamamlayıp sınava her yönden tam olarak hazır olmalıyız.

İşte sınavlarda dikkat hatalarını önlemek için sınav öncesinde ve sınav esnasında yapılacaklar:

1. Sınavdan Önce Yapılacaklar

1. Beslenmenin önemi: Sınavdan önce çok fazla yemek yenmesi, asitli içecekler, gaz yapacak yiyecekler, lavabo kullanımı gerektirecek şekilde yapılan yeme içme olumsuz sonuçlar doğurur, dikkatinizi sınava vermenizi engeller. Ne çok aç, ne çok fazla tok olmamakta fayda var.
2. Konu eksiklikleri giderilmeli. Tam hakim olmadığınız konularda yanlış yapmak kaçınılmaz, konu eksikliğinden kaynaklı soruyu tam kavrayamama hata yapmaya sebep olur. Net olarak anlaşılamayan konuları bir yere not alıp üzerine eğilmek, o konuda konu anlatımı ve soru çözme videoları izlenmeli, bol soru çözülmeli, çözülemeyen sorular için öğretmenlerden veya bilen arkadaşlardan duruma göre de aile büyüklerinde yardım alınmalıdır.
3. Bol soru çözmek soru tiplerine aşinalık oluşturur. “Bu tip sorular böyle çözülüyor.” diyerek konu hakimiyetinin olması sorulardaki detayları farketmenizi kolaylaştırır ve dikkat hatasına düşmeden soruyu doğru olarak çözersiniz.
4. Evde kendinize doğal sınav ortamı oluşturun. Gerçek sınavlarda evdeki gibi sessiz ortam olmayabilir. Sokaktan gelen araba sesleri, iş makineleri, sınıfta öksüren bir arkadaş gibi dikkatleri dağıtabilecek küçük de olsa dış seslere kendinizi hazırlamalısınız. Evde sürekli çok sessiz ortamda çalışmaya alışırsanız, en ufak ses dikkatinizi çeker ve motivasyonunuzu kaybedebilirsiniz. Bu yüzden evde yan odadan gelen televizyonun sesine, sokaktan gelen çocuk seslerine kendinizi alıştırın. Normal boyuttaki gürültülere dikkat kesilmeyin, sınavınıza, dersinize odaklanın. Tabi burada sese alışın derken kulağında müzik, ders çalışın demek istemiyoruz, bunlar dikkat bozan materyallerdendir, bahsettiğimiz senin istemin dışındaki seslere takılmaman, üzerine alıştırmalar yaparak bu konuda tecrübeli olman.
5. Evde yaptığınız deneme ve test çözümlerinde süre tutun. Böylece zamanla süreyi iyi kullanmayı öğrenecek, zamanı yönetebileceksiniz. Dikkat ederseniz evde kendi kendinizi deneme yaptığınızda iyi sonuç alırsınız çünkü rahatsınız, stres az, kendinize esnek davranıp ekstra time verebilirsiniz, hatta aralarda kalkıp dolaşırsınız. Ama bunlar gerçek sınavda olmaz. O yüzden sınavlarda dikkat hatalarını önlemek için evdeki toplu soru çözümlerinde veya denemelerde süre tut, gezinme ve kendini sadece sınava ver. Zamanla bu konuda ustalaşacak ve dikkat hatası yapmayacaksın.
6. Evde yapılan denemelerdeki yanlışlara üzülmeyin, sevinin. Her yanlış yapılan soru, senin eksiğini sana haber veriyor, seni uyarıyor ve “Bu konuda iyi değilsin.” diyor. “Bir sonrakine daha dikkatli olacağım.” şeklinde yaklaş bu sorulara. Şöyle düşün: “Ya bu soru bu denemede değil de gerçek sınavda karşıma çıksaydı?”
7. Altı çizilerek dikkat çekilen soru tiplerine özen gösterin. Bu tip sorulardan daha fazla çözün. Özellikle matematikte olsun, Türkçede paragraf sorularında olsun hatta tüm derslerde bu “Hangisi değildir?” tarzı, ters köşe yapan sorulardan bol bol çözün, zamanla her soruda böyle bir uyarı var mı, hemen görmeye başlayacaksınız.
8. Artık bol okumalı, mantık gerektiren ve yoruma dayalı sorular çok fazla, bu tip sorular çözün. Tamam, ilk zamanlar biraz sıkıcı gelecek ama zamanla buna aşina olduğunuzda hiç dikkat hatası yapmadan böyle uzun soruları yapabileceksiniz. Uzun paragraf sorularından, bol şekilli zor gibi görünen matematik sorularından çekinmeyin, daha da üstüne gidin.
9. Kendi sınav tekniğinizi keşfedin. Sınavın hangi dakikalarında iyiyim, genelde hangi zaman diliminde hatalarım oluyor bunu tespit edin ve ona göre bir soru çözme sıralaması belirleyin. Önce nereden başlamalıyım, kolaydan mı zordan mı, sınavın hangi bölümlerinde yorulmaya başlıyorum, nerede soluklanmalıyım, tüm bunları kendini tanıdıkça daha iyi karar verirsin. Bunun için kurs dışında da evde her denemenin küçük bir değerlendirmesini yap ve kendini keşfet.  
10. Sınav günleri ve denemelerin tarihleri önceden bellidir, bu zaman dilimlerinde fiziksel ve ruhsal açıdan sağlıklı olmak gerek. O tarihlerde yorucu aktiviteler, sakatlanacak sporlar, hasta olacak geziler yapmamaya özen göster. Sınav öncesinde uykunu almış, dinlenmiş, bedenen sağlıklı, moral olarak yüksek ve huzurlu olursan, dikkatini toplama ihtimalin daha yüksek olacaktır.

2. Sınav Esnasında Yapılacaklar

1. Sınavın ilk dakikaları çok önemli, bu süre stressiz ve yanlışsız atlatılmalı. Kodlamadan sonra kitapçığı karıştırıp soruların geneline bir göz atarken stresi de o esnada azaltıp yok etmeye bak. Derin nefes alıp vererek kendini rahatlat. Yazılı veya deneme olması farketmez, ilk olarak hangi sorulardan başlayacağına karar ver, bu her zaman 1. soru olmak zorunda değil. Heyecan ilk 15 dakikadan sonra azaldığı için yorum sorularını biraz geçe bırak, önce bilgi sorularından kısa ve kolay olanları çöz.
2. Soruları itina ile dikkatlice okuyup anlamalısın. Soruyu okumak zaman kaybı değildir, soruyu çözmenin ön şartıdır. Hızlı okuyayım derken üstünkörü göz atarcasına ilerleme, sonra tekrar geri dönmek zorunda kalırsan daha büyük bir zaman kaybı yaşarsın. Okurken de ne istendiği konusuna odaklanırsan hatasızca çözebilirsin.
3. Soruyu okurken kalemle çizerek okumak, parmak takibi yapmak, dudak kıpırdatmak gibi davranışlar zaman kaybettirir. Uzun soruları okurken arada cümle atlama, belki anafikir orada saklıdır, tekrar geri dönüp uzun metni 2 kez okumak zorunda kalınırsa ciddi zaman kayıpları olur. Sınavlarda dikkat hatalarını önlemek için en güzeli göz takibiyle tüm cümleleri eksiksiz okumaktır.
4. Zor sorular moralini bozmamalı çünkü moral bozukluğu dikkat hatalarına sebep olur. Her sınavda zor sorular olur ve o sorular herkese zordur belki de. O yüzden motivasyonu bozmadan sınava devam etmeli, yapılamayan sorular işaretlenip sonra onlara tekrar dönülmeli. Bazı öğrenciler “Ben nasıl bu soruyu yapamam?” diye kafaya takıyor, hırs yapıyor, bu da sınavın geneline olumsuz yansıyor. Her soruya ayrı bir değer ver, yapılamayan soruyu geçince onu unut ve bir sonraki soruya odaklan.
5. Kolay görünen sorulara da gereken değeri ver, onu küçümseme. Evet dikkat hatası yapılan soruların birçoğu kolay ama hata yapılıyor, neden? Çünkü rehavet konuya odaklanmayı engeller, kolay da olsa net olarak sonuçtan emin oluncaya kadar ciddiyetle soruyu çöz.
6. Sayısal derslerde dikkatsizce yapılan işlem hataları, yanlış sonuç buldurur. Hız yapayım derken kafadan işlem yapmaya çalışmak, kalem kullanmamak ya da kalemle belli belirsiz çözmeye çalışmak hatayı getiriyor. Yapılacak şey zamanı iyi kullanıp, belli bir hızda, kalem oynatarak, işlemi okunaklı biçimde, hataya meydan vermeyecek şekilde yazarak çözmek en doğrusudur.
7. Sınavda dikkat hatası yapmamak için doğru cevap bulunsa dahi her şıkkın okunması, gözden geçirilmesi gerekir. Örneğin; diyelim A doğru dedin tam işaretleyecektin ki, bir baktın B de doğru, e nasıl oldu bu iş diye soruya bir daha bakıyorsun, “Hangisi olamaz” demiş! Ne oldu, bildiğin bir soruyu kaçırıyordun neredeyse.
8. Soruda belirtilen “hangisi değildir, hangisi olamaz” gibi olumsuz ifadelerin altını çiz. Ayrıca, “kesinlikle, en doğru, her zaman doğrudur” gibi ifadeleri yuvarlak içine al ve ona göre cevabını belirle. Ayrıca bazen sizi ters köşe yapacak, soru kalıplarının dışında sorular gelir, bunlara karşı da uyanık olmak, gerçekten neyi istiyor, onu iyi anlamak gerekir.
9. Sınav süresince hareketsiz oturmanın verdiği bir rahatsızlık ve yorgunluk dikkat hatası getirebilir. O yüzden oturduğun yerden 10 saniyeliğine vücudunu gevşetici küçük hareketler yapabilirsin. Hatta bazen kısa süreli göz dalmaları, başka şeylerin akla gelmesi söz konusu olabilir, bunlar normaldir. Gözlerini kapatıp 10-15 saniye dinlendirebilir, biraz uzağa – biraz yakına bakarak göz yorgunluğunu atabilirsin.
10. Sınav çevresindeki olaylardan, seslerden etkilenmek de dikkati dağıtır. Dışarıdan gelen gürültüye takılmak, sınıftaki ışıktan rahatsızlık duymak, sağına soluna bakıp “Herkes bitiriyor galiba ben daha şuradayım.” gibi düşünceler dikkat dağınıklığı oluşturur. Sınavlarda dikkat hatalarını önlemek için bu tür dış etkenleri hiç dikkate almayın, kendi sınavınıza odaklanarak güzel sonuçlar alın.

Umarım bu yazı, sınavlarda yaşanan dikkat hatalarını azaltır ve dikkat dağınıklığına bir çözüm sunar da herkes hedeflerine ulaşır.

Hayatımızın her alanında olduğu gibi sınavlarda da motivasyon çok önemli. Daha önce yazmış olduğum “Motivasyon: Başarının En Önemli Adımı” adlı yazımı da okumanızı öneririm.