Tüp mide diyet listesi, ameliyat öncesi ve ameliyat sonrası olarak iki gruba ayrılıyor. Metabolik cerrahide ve obezite cerrahisinde önemli bir yer edinen tüp mide operasyonuna hazırlık aşamasında ve işlemden sonra özel bir beslenme programı uygulanması gerekiyor.
Tüp Mide Nedir? Tüp Mide Ameliyatı Nedir?
Sleeve Gastrektomi olarak da bilinen tüp mide ameliyatı, mideyi cerrahi yöntem ile bir boru (tüp) hâline getirmek için uygulanan bir operasyon olarak biliniyor. Normalde midemiz kese şeklinde bir yapıya sahip ve bu, daha fazla gıda depolayabilmesini mümkün kılıyor.
Tüp mide ameliyatında ise midenin büyük bir bölümü geri dönüşü olmayacak biçimde çıkarılıyor. Bu sayede bir çeşit tüp şekli veriliyor. Böylelikle mide, yemek borusu ve bağırsaklar, birbirinin uzantısı niteliğinde yeni bir yapı kazanıyor.
Yoksa bu operasyonda mideye tüp ya da başka bir cisim yerleştirilmiyor. Midenin hacmini küçülten tüp mide ameliyatı, aynı zamanda yemeğe karşı duyulan isteği azaltma ve daha az açlık hissedilmesini sağlama noktasında oldukça önem taşıyor. Yani bu operasyon hem mekanik hem de hormonal etki oluşturmasıyla ön plana çıkıyor.
Tüp Mide Ameliyatı Öncesi Diyet Şart mı?
Bu sorunun cevabı; hastanın boyu, kilosu, vücut kompozisyonu gibi detaylara göre değişiyor. Geçmiş diyet alışkanlıkları, bölgesel yağ dağılımı ve benzeri unsurlar da, tüp mide öncesi beslenme programının belirlenmesinde önemli rol oynuyor.
Eğer hastanın kilosu aşırı düzeyde değilse yani vücut kitle indeksi <40 kg/m2 veya üzeri olarak ölçülmediyse, genellikle özel bir diyete ihtiyaç duyulmuyor.
Fakat karın içi yağlanması bulunan veya karaciğerinde yağlanma olan kişiler için, ameliyattan önce tüp mide diyet listesi uygulamak gerekli oluyor. Böylece hem operasyona bağlı komplikasyon gelişme riski azaltılırken, hem de ameliyat sonrası süreçte kilo vermek ve yeni beslenme alışkanlıklarına adapte olmak kolaylaşıyor.
Tüp Mide Öncesi Diyet Nasıl Yapılır? Ameliyattan Önce Tüp Mide Diyet Listesi Nasıl Uygulanır?
Kronik hastalığı bulunanlar, ileri yaştaki bireyler ve yüksek kilolu hastalarda karaciğer sorunlarını kontrol altına almak, yağ oranını ve kas kaybını azaltmak için önerilen tüp mide diyet programı, genellikle ameliyata 1-2 hafta kala başlatılıyor.
Eğer hastada vitamin eksiklikleri tespit edilmişse, operasyondan önce bunların yerine konulması için diyet programına vitamin takviyeleri de eşlik ediyor.
Bunun yanı sıra, ameliyattan evvel tüp mide diyet listesi nasıl uygulanır? sorusunun cevabında şunlar ön plana çıkıyor:
- Yağ ve karbonhidrat oranından fakir, düşük kalorili, protein yönünden zengin beslenilmeli. (Günde yaklaşık 60-90 gram protein önerilir.)
- Kişi fiziksel durumuna, vücut kitle indeksine göre günlük ortalama 900-1200 kalori almalı.
- Yüksek şeker içeren gıdalardan kaçınılmalı.
- Bol su tüketmeye ağırlık verilmeli.
- Gıdalarla yeteri kadar protein alınamadığı durumlarda -hekim önerisiyle- protein içeceği veya protein tozu kullanılabilir.
- Margarin ve trans yağ gibi zararlı yağlardan uzak durulmalı. Sıvı yağ ve tereyağ tüketimi en aza indirilmeli. Zeytinyağı, fındık yağı ve balık yağı gibi faydalı kaynaklar tercih edilmeli.
- Yemekler çok çiğneyerek, yavaş yavaş yenmeli ve hasta, karnını tıka basa doyurmaktan sakınmalı.
- Ameliyattan 2 gün öncesine kadar yarı katı ve yumuşak kıvamlı yiyecekler tüketilmeli, son 2 gün ise tanesiz, berrak sıvı diyeti uygulanmalı.
- Operasyondan önceki gece 22:00 saatinden sonra hiçbir şey tüketilmemeli. (Su dâhil.)
Tüp Mide Öncesi Diyette Neler Yenir? Neler Yasaklı?
İki haftalık bu beslenme programında tüketebileceğiniz ve kaçınmanız gereken gıdaları aşağıdaki tablodan öğrenebilirsiniz:
| Serbest Yiyecekler | Yasak Besinler |
| Şekersiz bitki çayları | Alkol ve sigara |
| Light ürünler | Asitli ve kafeinli içecekler |
| Yağsız ve kaymaksız yoğurt | Hazır meyve suyu, abur cubur gibi şekerli ürünler |
| Meyve-sebze | Hamur işleri |
| Kepekli kraker ve bisküvi | Kızartmalar |
| Fesleğen ve baharatlar (Yemeklerde az miktar kullanılmasının sakıncası yoktur.) | Pirinç |
| Tanesiz çorbalar | Makarna |
| Kurubaklagiller (Barbunya, mercimek, nohut, kuru fasulye vs.) | Beyaz ekmek |
| Yağsız süt ve süt ürünleri | Yağlı şeyler (Yağlı peynir ve süt, yağlı et gibi.) |
| Yumurta | Unlu mamuller |
| Balık (özellikle somon) | |
| Beyaz ve kırmızı et (Yağsız, derisiz, fırınlama veya ızgara gibi sağlıklı pişirme yöntemleriyle hazırlanmış olmalı.) | |
| Et suyu, düşük kaloriye sahip spor içecekleri (Bunlar ameliyattan 2 gün önce sıvı diyete geçildiğinde doktor tavsiyesiyle tüketilmeli, ölçülü olmaya özen gösterilmeli.) | |
Tüp Mide Öncesi Diyet Programı Örnek Liste – Ameliyattan Önce Örnek Tüp Mide Diyet Listesi
Yukarıdaki tabloya göre operasyondan önce uygulanabilecek bir günlük örnek tüp mide diyet programı şöyle:
Kahvaltı (09:00-12:00 Arası):
- 1 fincan yağsız süt,
- 1 dilim tost ekmeği,
- Haşlanmış bir adet yumurta,
- 1 orta boy meyve.
- Ara Öğün:
- Yemekten iki saat sonra bitki çayı veya meyve gibi şeyler, tüp mide öncesi diyette ara öğün önerileri olarak tercih edilebilir. Ayrıca öğle yemeğine kadar en az 4 su bardağı su tüketilmelidir.
Öğle Yemeği (12:00-15:00 Arası Herhangi Bir Saatte):
- 70 gr. baharatlı ve az yağlı hindi ya da tavuk köftesi (Yapımında galeta unu kullanılabilir.)
- Salata (Biber, marul, domates, soğan ve mevsim yeşillikleri ile hazırlayabilirsiniz. Çok az zeytinyağı kullanabilir; limon, nar ekşisi ve tuz ile tat katabilirsiniz.)
Ara Öğün:
- Yemekten 2 saat sonra 1 orta boy elma veya başka bir meyve tercih edin.
- 1 saat sonra da 5-6 tane Form bisküvisi yiyebilirsiniz.
- Yemekten 4 saat sonra ise bir bardak soğuk veya sıcak çay önerilir.
- Tabii ki akşam yemeğine dek yine bol su içmeyi de unutmayın.
Akşam Yemeği (Tercihen 18:00-21:00 Saatleri Arasında):
- Buharda pişmiş kabak veya brokoli (3 yemek kaşığı),
- Buğulanmış veya ızgarada pişirilmiş balık (100 gram).
- Haşlama patates (Üzerine zeytinyağı dökerek tüketeceksiniz.)
Ara Öğün:
- Yemekten 2 saat sonrasında bir fincan yağsız süt için.
- 1 saat geçtikten sonra da yarım kâse şekersiz komposto yahut hoşaf tüketin.
- Yatana kadar da su tüketimine özen gösterin.
Tüp Mide Sonrası Diyet Nasıl Yapılır? Ameliyattan Sonra Tüp Mide Diyet Listesi
Operasyonun ardından tatbik edilecek beslenme programları, iyileşme sürecinin sıkıntısız ve hızlı geçmesine yardım ediyor. Öte yandan mide hacminin daralmasına bağlı olarak ihtiyaç duyulan besin miktarları farklılaşacağı için, tüp mide diyeti hastaların gündeminde önemli bir yer ediniyor.
Zira obezite cerrahisinden sonra sağlıklı beslenmeye dikkat ederek zayıflamanız ve yeni beslenme düzenini yaşam tarzı hâline getirmeniz gerekecek. Bu nedenle ameliyat sonrası tüp mide diyet listesi, bu sürece uyum sağlamanız açısından çok önemli.
Berrak sıvı diyetinden başlayan, püre diyeti ile devam eden bu beslenme programı, hastayı çeşitli kademelerden geçirerek en sonunda yaşam tarzı olacak nihâî sağlıklı diyete ulaştırıyor.
Zaten ameliyat yemeyi kısıtladığı ve iştahı azalttığı için, tüp mide sonrası diyet listesi öncelikle yemek miktarına değil, nelerin tüketilmesi gerektiğine odaklanıyor.
Tüp mide ameliyatından sonra diyet aşamaları ise, 5 evreden meydana geliyor. Onları şöyle sıralamak mümkün:
1. Evre – Berrak Diyet
Bu, operasyondan sonraki ilk kademe. Hastanın ameliyattan sonra birkaç gün berrak diyet uygulaması gerekiyor. Önce yudum yudum su içmeye başlanıyor, ikinci gün sıvı alımı azar azar çoğaltılıyor.
Kişiye her 1 saat arayla bir çay bardağı kadar su içmesi öneriliyor. Gereksiz yere hava yutmaya sebep olabileceği için pipet kullanımı tavsiye edilmiyor.
- Not: Hekimler, tüp mide ameliyatı olan hastaların 1 ay boyunca yanında yarım litrelik su şişeleri bulundurmalarını tavsiye ediyor. Bunlardan her gün en az 3 tanesini bitirmeleri, günlük su tüketiminin yeterli seviyede olması için önem taşıyor.
Eğer vücut ihtiyacı olan sıvıyı alamazsa, halsizlikten başlayıp böbrek yetmezliğine kadar uzanan sağlık problemleriyle karşılaşılabilir.
Birinci evrede izin verilen gıdalar ise şu şekilde:
- Açık ve şekersiz çaylar,
- Tanesiz komposto,
- Sıfır taneli çorba,
- Diyet içecekler,
- Tatlandırılmamış meyve suları,
- Et suyu,
- Ev yapımı ayran,
- Tavuk suyu,
- Soya sütü.
- Uyarı: Berrak sıvı diyetinde mutlak olarak tüm sıvılar serbest değil. Gaz yapıcı, asitli, şekerli, yüksek kalorili içeceklere müsaade edilmiyor.
2. Evre – Koyu Sıvı Diyeti
Tüp mide diyet listesi uygulama sürecinin ikinci adımı, ameliyattan sonraki 3-14. Günleri kapsıyor. Bu dönemde hastanın yine önerildiği gibi su içmeye devam etmesi gerekiyor.
Buna ek olarak; tanesiz ve şekersiz komposto, ıhlamur gibi şeylere başlanıyor. Ayrıca hastalar, az tuz eklenmiş ve sebzelerle lezzetlendirilmiş tavuk veya et suyu da içebiliyor.
Tüketim hızı ise yarım saatte bir, 1 çay bardağının yarısı kadar olmalı. İkinci haftaya kadar bu beslenme tarzı sürdürülmeli. 2. Haftaya girildiğinde ise diyete, sulandırılmış yağsız ayran ve yağsız ve laktozsuz süt eklenmeli.
- Önerilen İçerik: Sıvı Diyeti (Sıvı Detoksu) Nedir?
3. Evre – Yumuşak Diyet
Bu etapta örnek tüp mide diyet listesi operasyondan sonraki 15. İle 30. Günler arası uygulanıyor. ‘Pureed diet’ olarak da bilinen bu beslenme programında şunlar ön plana çıkıyor:
- Peynir altı suyu,
- Süzme peynir çeşitleri,,
- Omlet,
- Tofu,
- Menemen,
- Haşlanmış yumurta,
- Krem peynir,
- Kılçıksız balık etleri,
- Bebek mamaları,
- Patates püresi (Orta boy – 90 gram patatesten),
- Yumuşak meyveler (Kayısı, muz, şeftali, kabuksuz elma vs.),
- Püre hâline getirilmiş sebzeler, (Örneğin; buharda, ızgarada pişirdiğiniz veya haşladığınız havuç, kabak, közlenmiş patlıcan vb.),
- Yağı süzülmüş veya yağsız ton balığı,
- Az şekerli muhallebi,
- Tarhana çorbası, mantar çorbası, sebze içerikli ve az kalorili diyet çorba tarifleri,
- Yağsız yoğurt vb.
Diyetin bu aşamasında ayrıca şunlara dikkat edilmeli:
- Ameliyattan sonra ilk defa tüketeceğiniz her besini ayrı ayrı tüketin. Bunları bir arada yemeyin.
- Baharatlı, asitli, tuzlu, şekerli gıdalardan uzak durun. Pilav ve makarna gibi şişkinlik yapacak şeyler beslenme listenizde olmasın.
- Karpuz, kavun, nar, ayva, greyfurt ve portakal gibi şeker içeriği yüksek, sert veya asitli meyvelere başlayabilmek için henüz uygun bir zaman olmadığını aklınızdan çıkarmayın.
- Besinleri blender vasıtasıyla püre hâline getirin. Açık kıvamlı, tortusuz ve tanesiz püreler hazırlamaya dikkat edin. Bu, normal beslenmeye geçiş sürecinde midenizi alıştırmak ve yorulmasını engellemek için son derece önemli.
- Her defasında tek tip gıda alarak vücudunuzun tepkisini gözlemleyin. Böylelikle hangi gıda size dokunuyor? Hangisi zarar vermiyor? Daha iyi anlarsınız.
- Baharatlardan uzak durun.
- Çiğ sebze kullanmaktan kaçının. Havuç, taze fasulye, kabak gibi pişmiş ve gaz yapıcı özellikte olmayan sebzeleri tercih edin.
- Püreleri küçük kaşık ile yiyin.
- Önceleri daha yumuşak kıvamlı gıdalar tüketin ve kıvam yoğunluğunu kademeli olarak artırın.
- Bol su içme konusunda ekstra hassas olun.
- Yemekten yarım saat önce su içmeyi bırakın. Yemeğin ardından 30 dakika sonra su içmeye başlayabilirsiniz.
4. Evre – Taneli Yumuşak Gıda Dönemi
Bu aşamaya 1. Ayın sonunda geçilmesi bekleniyor. Tabii ki her kademenin süresi hastadan hastaya farklılık gösterebiliyor. Mühim olan; geçişlerin hasta uyumuna göre, acele etmeden yapılması.
Dördüncü kademede, yine üçüncü aşamadaki gıdalar tüketiliyor. Onlara ilâveten şunlar da tüp mide diyeti listesi içerisine dâhil ediliyor:
- Meyveler,
- Sebzeler,
- Köfte,
- Hindi,
- Balık,
Diyetin 4. Aşamasında ise şu kurallar öne çıkıyor:
- Ağzınıza her defasında ufak lokmalar alın ve 10-15 kez çiğneyin.
- Üç ana öğün düzeni uygulayın.
- Ara öğünlerde içecek tercihinizi proteinli olanlardan yana yapın.
- Ana öğünlerde ise yine protein bakımından zengin, tanecikli gıdalara ağırlık verin. Günde 60 gram protein alın.
- Zor çiğnenen sebzelerden, tavuk derisi ve lifli sert etlerden uzak durun.
5. Evre – Düzenli Diyet
Bu son evre olmasına rağmen, tüp mide örnek diyet listesi tamamen bitiyor sanmayın. Beşinci aşama ile birlikte, yaşam tarzınız hâline gelmesi gereken düzenli bir diyete başlıyor olacaksınız.
Bu dönem hakkında bilinmesi gerekenler ise ana hatlarıyla şöyle:
- Erkekler günlük 90-100 gram, kadınlar ise 80-85 gram protein almalı.
- Yiyecek gruplarını genişletebilirsiniz. Örneğin artık çiğ sebzeler de tüketilebilir.
- Takılma yapabilecek gıdalar (mısır vb.) ilerleyen dönemlerde tüketilmeye başlanmalıdır.
- Sıvı ile katı ayırımı yapmaya önem verilmeli, iki gıda türü arasında en az yarım saat bulunmasına dikkat edilmelidir.
- Koruyucu madde veya katkı içeren ürünlerden sakınılmalıdır.
Tüp Mide Diyeti Hakkında Genel Değerlendirme
Ameliyat öncesinde uygulanan tüp mide diyet listesi, operasyonun daha rahat ve konforlu geçmesini sağlıyor. Ömür boyu kilosunu kontrol altında tutmak için kendine söz veren hastanın, değişecek beslenme alışkanlıklarına iyi bir başlangıç niteliği taşıyor.
Öte yandan bu, ameliyat risklerinin azaltılması ve operasyon sonrası dönemin daha iyi geçirilmesi bakımından da önem taşıyor.
Ameliyatın ardından uygulanması gereken tüp mide diyeti ise vücut ile küçülen midenin birbirine adapte olmasını sağlamak, hızlı, sağlıklı, kalıcı kilo vermek açısından oldukça mühim.
Tabii diyetlerin yandaş hastalık durumu, gerçekleşecek operasyonun şekli, hastanın fiziksel özelliklerine göre planlanması gerekiyor. Bu noktada ise uzman bir diyetisyen rehberliğinde hareket etmek zorunluluk hâlini alıyor.
Siz de bu operasyonu geçirecekseniz, en doğru tüp mide diyet planlaması için profesyonel yardım almayı ihmâl etmeyin!
