Not Tutma Teknikleri – Cornell vs Zettelkasten vs Outline

Not tutmak sadece “bilgiyi kaydetmek” değil, düşünmeyi görünür kılma işidir. Bu yazıda not tutma teknikleri içinde üç güçlü yaklaşımı kıyaslıyoruz: Cornell (ders/kitap özeti için yapılandırma), Zettelkasten (fikir ağı kurma), Outline (hızlı hiyerarşik notlar). Hangi durumda hangi not tutma şekilleri tercih edilmeli, birlikte nasıl kullanmalı, somut örneklerle gösteriyoruz.

---

Cornell Not Tutma Tekniği Nedir?

Kısa tanım: Sayfayı üçe böler: İpuçları (sol dar sütun), notlar (geniş ana alan), özet (altta).
Ne zaman ideal? Ders, konferans, ders kitabı bölümü, sınav hazırlığı.
Güçlü yanları: Tek bakışta çerçeve; tekrar/gözden geçirmeyi zorunlu kılar.
Sınırlamalar: Fikirler arası ağ kurma zayıf; derin bağlantı gerektiren projelerde tek başına yetmez.

Cornell sayfa şablonu

• Notlar (sağ geniş): anlatımı olduğu gibi kısa cümleler ve kısaltmalarla yaz.

• İpuçları (sol dar): anahtar kelime, soru, kavram; sınavda çıkabilecek soru kökleri.

• Özet (altta 3–5 cümle): bölümün ana fikri + 1–2 “uygulama” maddesi.

Hızlı örnek – Biyoloji dersinde “Fotosentez”:

• Notlar: “Kloroplast—tilakoid; ışık tepk. → ATP/NADPH; Calvin döngüsü → glikoz”

• İpuçları: “Işık bağımlı mı?”, “Rubisco rolü?”

• Özet: “Işık tepkimeleri enerji üretir; Calvin döngüsü karbonu bağlar; sınırlayıcı enzim Rubisco.”

---

Zettelkasten Not Alma Tekniği Nedir?

Kısa tanım: Atomik (tek fikirlik) notlar + kalıcı kimlik + bağlantılar. Amaç, fikir ağı oluşturmak.
Ne zaman ideal? Araştırma, içerik üretimi, uzun vadeli öğrenme, çok-disiplinli projeler.
Güçlü yanları: Birikimli içgörü; notlar birbirini “konuşturur”.
Sınırlamalar: Başlangıçta zahmetli; disiplin ve tutarlı etiket/bağ mantığı ister.

Zettelkasten not tutma tekniği anatomisi

• Başlık: tek bir iddia/soru (“Cornell tekrarı neden hızlı öğrenme sağlar?”)

• Not gövdesi: kendi cümlelerinle 4–8 satır; kaynak atıfı kısa.

• Bağlantılar: İlgili önceki notlar; konu/argüman akışı.

• Etiketler (gerekirse): 2–4 kapsayıcı etiket (ör. #öğrenme, #hafıza).

Hızlı örnek – Atomik not:

• Başlık: “İpuçları sütunu geri çağırmayı tetikler.”

• Gövde: “Cornell’de sorular → aktif hatırlama. Test etkisiyle uzun süreli bellek artar.”

• Bağ: → “Aktif hatırlama”, → “Aralıklı tekrar”.

---

Outline (Hiyerarşik) Yöntem Nedir?

Kısa tanım: Madde işaretleri ve iç içe giren alt maddelerle hiyerarşik iskelet.
Ne zaman ideal? Hızlı toplantı notları, proje planı, ders okuması sırasında ana hat çıkarma.
Güçlü yanları: Çok hızlı; yapıyı zorlamaz; to-do ile iyi birleşir.
Sınırlamalar: Aşırı kısalık yüzünden bağlam kaybı; tek başına tekrar/gözden geçirme rutini yok.

Hızlı örnek – Toplantı:

• Hedef: blog yazı serisi

  • Konu: Zaman Yönetimi

    • Parça 1: “Teknikler”

    • Parça 2: “Not Alma Sistemleri”

  • Teslim: 15 Kasım, görsel: 2 adet

---

Not Tutma Teknikleri Karşılaştırma Tablosu

---

Hangi durumda hangi not tutma teknikleri kullanılmalı?

1. Sınava hazırlık / ders takibi → Cornell.

2. Uzun vadeli öğrenme, içerik/araştırma → Zettelkasten.

3. Toplantı/proje planı → Outline.

4. Hepsi var → “Cornell giriş → Zettelkasten’e fikir çıkar → Outline ile yapılacaklara dök” hibrit.

Pin

Hibrit Akış (pratik)

1. Derste Cornell ile not al.

2. Ders bitince 10 dk: özet yaz, solda soru üret.

3. Özetten 1–2 iddiayı Zettelkasten’e atomik not olarak aktar; ilgili eski notlara bağ ver.

4. Haftanın sonunda konu başlıklarını Outline ile ders çalışma planına çevir.

---

Öğrenciler için uygulama planı (1 hafta)

• Gün 1–4: Her ders sonrası 5 dk Cornell özeti + solda 3 soru.

• Gün 5: Soruları kullanarak kendine mini sınav (aktif hatırlama).

• Gün 6: Zettelkasten’e 3 atomik not (her biri 5–8 satır) ve 2 bağlantı.

• Gün 7: Outline ile “haftalık tekrar planı”: Öncelikli konular → Soru hedefi → Çalışma bloğu.

İlgili Yazı: Pomodoro Tekniği ile Çalışma

---

Bilgi çalışanları/ekipler için uygulama

• Toplantı sırasında Outline (karar/sahip/son tarih alanlarıyla).

• Kararların arkasındaki ilke ve içgörüleri Zettelkasten’e aktar (bağla).

• Eğitim/atölye notlarında Cornell (sonunda aksiyon maddeleri).

• Haftalık gözden geçirme: Outline yapılacaklar → proje yönetim aracına aktar.

Not Tutma Teknikleri Örnek Şablonlar

Cornell Not Şablonu

Ders/Bölüm: …
Tarih: …

Notlar (ana alan):
– …
– …
– …

İpuçları / Sorular (sol sütun):
– …
– …
– …

Özet (3–5 cümle):
…
…
…

Takip/Aksiyon:
– Tekrar tarihi: …
– Ek kaynak/okuma: …

---

Zettelkasten Atomik Not Şablonu

Kimlik (tarih-saat ya da numara): …
Başlık (tek fikir/soru): …

İçerik (4–8 satır, kendi cümlelerinle):
…
…
…

Bağlantılar (ilgili notlar):
→ …
→ …

Etiketler (2–4 kapsayıcı etiket):
#… #… #…

Kaynak (kısa atıf, varsa):
Yazar, Yıl – Sayfa …

---

Outline / Hiyerarşik Not Şablonu

Konu / Toplantı / Proje: …
Hedef: …

Başlık 1: …
• Alt başlık / fikir: …
• Görev: … | Sorumlu: … | Tarih: …

Başlık 2: …
• Alt başlık / fikir: …
• Görev: … | Sorumlu: … | Tarih: …

Kararlar: …
Aksiyonlar (özet):
– … (sorumlu, son tarih)
– … (sorumlu, son tarih)

Sık yapılan hatalar ve düzeltmeler

• Her şeyi Outline’da bırakmak: Haftalık en az 3 fikri Zettelkasten’e atomik not olarak taşı.

• Cornell’de özeti atlamak: En kritik öğrenme kısmı özet; 3–5 cümleyi zorunlu kıl.

• Zettelkasten’de ansiklopedi yazmak: Atomik kal; tek fikir, kısa paragraflar, bağ ver.

• Etiketsiz Zettelkasten: Az ve kapsayıcı etiketler; aşırı etiket aramayı zorlaştırır.

• Dijital karmaşa: Uygulama sayısını az tut; her sistemin “tek evi” olsun.

İlgili Yazı: Sınavlarda Dikkat Hatası Yapmamak İçin Yapılacaklar

SSS (FAQ)

Cornell ile Zettelkasten birlikte kullanılır mı?
Evet. Cornell derste hız ve yapı sağlar; derinleştirmek istediğin fikirleri Zettelkasten’e atomik not olarak aktarırsın.

Outline not tutma tekniği ne zaman tercih edilir?
Toplantı, proje planı ve hızlı beyin boşaltma anlarında. Sonrasında kalıcı notlara dönüştür.

Hangi uygulamayı önerirsiniz?
Zettelkasten için Obsidian/Logseq; Cornell ve Outline için Notion/OneNote/Docs yeterlidir.

Kâğıt mı dijital mi?
Ders sırasında kâğıt + sonrasında dijitale aktarma kombinasyonu en esneği.